Đọc hiểu:Lời hứa của thời gian, Nguyễn Quang Thiều

LUYỆN ĐỀ ĐỌC - HIỂU (ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT 2025)

PHẦN ĐỌC HIỂU (4 ĐIỂM). Đọc đoạn văn bản sau: 

Rồi vợ ông mang thai, ông ôm vợ và nói: “Chúng mình sẽ có một thằng con trai. Vùng đồi này sẽ có thêm một người trồng thông”. Nhưng ngày vợ ông sinh là ngày khủng khiếp nhất trong đời ông. Đứa bé không thành người. Nó chết ngay sau khi được sinh ra... Ông chôn đứa bé trên đỉnh đồi nơi cả tiểu đội của ông đã nằm ở đó. Những ngày sau đó thỉnh thoảng ông để cho vợ đánh chiếc xe trâu lọc cọc về thị xã chơi với người quen cho khuây khỏa. Còn ông lại lao vào trồng thông từ sáng đến tối... Ông quyết liệt trồng thông phủ kín những quả đồi và quyết liệt có con. Vợ ông mỗi ngày một ít nói và đánh xe trâu về thị xã nhiều hơn... Chị đã bỏ ông, bỏ vùng đồi đi theo một người đàn ông khác mà chị gặp và trở nên thân thiết trong những lần đánh xe trâu về thị xã. (...)

        Đêm đó, ông lên cơn sốt thật. Trong cơn mê man, ông thấy đồng đội ông ôm súng nằm phủ kín những quả đồi. Ông đi lang thang trên những quả đồi và gọi tên đồng đội. Không ai trả lời ông. Tất cả đã yên nghỉ mãi mãi trên những quả đồi kia. Ông nằm bệt trên giường hai ngày liền. Một nhân viên của trạm cây giống lên thăm ông. Thấy ông ốm, anh ta vội đón một nữ y tá đến thăm bệnh và chăm sóc ông. Mấy ngày sau ông khỏi và lại đánh xe đến trạm cây giống lấy thông con. Ông lại trồng thông từ sáng đến tối mịt. Lúc nào đói thì nấu ăn, lúc nào mệt thì nằm ngủ, không theo quy luật nào cả.

    Cứ khoảng một tháng, ông Miêng lại đánh xe về thị xã. Sau khi mua sắm những thứ cần thiết cho sinh hoạt và công việc, ông ghé qua nhà quen của vợ chồng ông. “Có thấy cô ấy về đây không?” Khi gặp người quen, ông thường hỏi câu đó. Người đàn bà nhìn ông vừa ái ngại vừa như có lỗi và lắc đầu. Và trước khi bước lên xe để trở về ông đều nói: “Có gặp vợ tôi thì bảo với cô ấy là tôi vẫn đợi cô ấy”.

(Trích Lời hứa của thời gian, Nguyễn Quang Thiều)

*********

Nguyễn Quang Thiều (sinh năm 1957) là một nhà thơ, nhà văn Việt Nam. Ngoài lĩnh vực chính thơ ca tạo nên tên tuổi, ông còn là một nhà văn với các thể loại tiểu thuyết, truyện ngắn, bút ký và tham gia vào lĩnh vực báo chí. Ông hiện nay là Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam; Phó Tổng thư ký thứ nhất Hội Nhà văn Á – Phi; Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Hội Nhà văn. Nguyễn Quang Thiều không chỉ là nhà thơ tiên phong với trào lưu hiện đại mà còn là cây viết văn xuôi giàu cảm xúc. Trong anh không chỉ có con người bay bổng, ưu tư với những phiền muộn thi ca, mà còn có một nhà báo linh hoạt và nhạy bén.

Tóm tắt. Lời hứa thời gian của Nguyễn Quang Thiều kể về nhân vật chính là ông Miêng, sau chiến tranh, ông ở lại đồi thông để trồng thông kín cả những quả đồi vì nỗi đau chiến tranh, nơi mà cả tiểu đội đã hy sinh hết chỉ còn mình ông. Sau chiến tranh, ông Miêng nhận phải bi kịch thời hậu chiến. Nhiễm chất độc màu da cam, con ông sinh ra không cũng bị nhiễm chất độc đó và không thể sống được. Người vợ đợi chờ ông đằng đẵng suốt mười năm thời chiến thì nay bỏ ông trong thời bình. Một hy vọng hạnh phúc vừa nhen nhóm lên trong đời ông Miêng đã nhanh chóng vụt tắt, đấy là khi Hoa cuốc phải quả mìn còn sót trong chiến tranh và qua đời. Nỗi đau cũ còn chưa nguôi thì nỗi đau mới lại chồng lên người cựu chiến binh. Phần cuối truyện, con của vợ cũ đến tìm cha theo lời trăng trối của mẹ. Ông sống cùng con của vợ cũ và giữ kín bí mật mình không thể có con để hai người đàn ông sẽ mang đến cho nhau hơi ấm cuộc đời trong tất cả những tháng ngày sắp tới.

Thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 5 (trả lời ngắn gọn)

Câu 1(0,5 điểm). Đoạn văn bản viết về đề tài gì?

Câu 2 (0,5 điểm). Nêu vị trí người kể chuyện.

Câu 3 (1,0 điểm). Tìm những chi tiết viết về những việc làm cụ thể của ông Miêng phân tích tác dụng của nó đối với việc khắc họa nhân vật và thể hiện chủ đề của văn bản.

Câu 4 (1,0 điểm). Đọc lại đoạn văn sau: Cứ khoảng một tháng, ông Miêng lại đánh xe về thị xã. Sau khi mua sắm những thứ cần thiết cho sinh hoạt và công việc, ông ghé qua nhà quen của vợ chồng ông. “Có thấy cô ấy về đây không?” Khi gặp người quen, ông thường hỏi câu đó. Người đàn bà nhìn ông vừa ái ngại vừa như có lỗi và lắc đầu. Và trước khi bước lên xe để trở về ông đều nói: “Có gặp vợ tôi thì bảo với cô ấy là tôi vẫn đợi cô ấy”.

Phân tích hiệu quả của điểm nhìn trần thuật và nhận xét về chủ thể trần thuật trong đoạn trích

Câu 5 (1,0 điểm). Việc đứa con của Miêng bị chết, vợ ông Miêng bỏ đi, y tá Hoa bị chết cho chúng ta nhận thức vấn đề gì về phong cách hiện thực của nhà văn? Tác giả muốn gửi gắm điều gì đến người đọc?

 

ĐÁP ÁN

 

Phần	Câu	Nội dung	Điểm
I	ĐỌC HIỂU		4,0
	1	Đề tài: Người lính sau chiến tranh	0,5
	2	Người kể chuyện toàn tri – Ngôi thứ 3	0,5
	3	- Chi tiết: + Ông quyết liệt trồng thông phủ kín những quả đồi và quyết liệt có con. + Ông đi lang thang trên những quả đồi và gọi tên đồng đội. + Ông lại trồng thông từ sáng đến tối mịt. Lúc nào đói thì nấu ăn, lúc nào mệt thì nằm ngủ, không theo quy luật nào cả. - Tác dụng: Câu nói này trở đi, trở lại, rải theo chiều dọc tác phẩm như một điệp khúc bất tận... thể hiện nghị lực, quyết tâm của nhân vật Miêng, thể hiện tình cảm thiêng liêng của ông dành cho đồng đội. Khẳng định chỉ có người lính như ông Miêng mới có thể biến đồi trọc thành đồi thông xanh, thành sự sống xanh tươi.	0,5             0,5
	4	- Điểm nhìn trần thuật: từ điểm nhìn bên ngoài (lời kể của người kể chuyện)đến điểm nhìn bên trong(lời của ông Miêng hỏi người quen). Di chuyển vào điểm nhìn bên trong khiến độc giả có cảm giác được kết nối với nhân vật để thấu hiểu nỗi đau của nhân vật.  - Chủ thể trần thuật ngôi thứ 3 có tác dụng thể hiện niềm cảm thông với nỗi đau, sự bất hạnh của ông Miêng; trân trọng cảm phục tình cảm ông dành cho vợ cũ; khâm phục nghị lực sống và niềm khát khao hạnh phúc gia đình của nhân vật, Đồng thời	0,5         0,5
	5	- Với lối quan sát, miêu tả chân thực, trần trụi, nhà văn NQT đã xây dựng đc hình tượng người cựu chiến binh sau thời chiến phải hứng chịu di chứng, hậu quả, nỗi đau mà chiến tranh để lại vô cùng nặng nề, khó mà khắc phục được. - Sống nghị lực để vượt quan nỗi đau, hãy sống nhân ái để chiến tranh không xảy ra.	0,5   0,5
II	PHẦN VIẾT		6.0